conflictfasen
Wanneer er tegengestelde belangen, wensen, verwachtingen of doelstellingen zijn tussen personen of groepen, kunnen conflicten of spanningen ontstaan. De ontwikkeling van een dergelijk conflict ontwikkeld zich in een viertal fasen:
- Latente fase: er is nog geen conflict, maar er bestaan tussen de partijen bijvoorbeeld verschillende doelen, opvattingen, belangen.
Men weet nog niet dat die tegenstellingen bestaan, dat gebeurt pas in de fase van onderkenning. - Fase van onderkenning: de verschillende partijen stellen vast dat doelen en opvattingen strijdig (lijken te) zijn. Hierdoor ontstaat een probleem, dat tot een conflict kan uitlopen.
Het is natuurlijk ook mogelijk dat het probleem door middel van overleg en onderhandelen opgelost wordt. - Emotionele fase: de partijen ontwikkelen en versterken een visie hoe zij zelf tegen het probleem aankijken. Tussen de verschillende partijen ontwikkelen zich negatieve gevoelens over de tegenstander: de communicatie neemt af, het vertrouwen wordt opgezegd, het beeld van de tegenstander naar buiten toe wordt (zeer) negatief gemaakt. De zelfkritiek neemt af, en alle schuld wordt bij de andere partij gelegd.
In deze fase is een goede oplossing zonder ingrijpen bijzonder moeilijk: de partijen hebben onjuiste beelden, zowel van de ander als van zichzelf. - Manifeste fase: het conflict komt openlijk tot uiting. Dit kan gebeuren door passief verzet opmerkingen maken, procedures hinderen, afwezigheid bij besprekingen), of door openlijke agressie (de tegenstander "afmaken" in het bijzijn van anderen, projecten "saboteren").
Wat je in deze laatste fase waarneemt is niet het conflict zelf, maar zijn de emotionele uitingen als gevolg van dat conflict. De relatie met het feitelijke probleem is hierbij meestal ver te zoeken.
Kenmerken die zich vaak bij het verergeren van conflicten voordoen zijn:
- de samenwerking stagneert;
- de productie neemt af;
- de communicatie vermindert of ontbreekt;
- standpunten verharden zich;
- er ontstaat wantrouwen;
- het wij-gevoel verdwijnt;
- er ontstaan kampen;
- niemand wil de 'mindere' zijn;
- de wil om te komen tot een oplossing ontbreekt;
- er wordt op de persoon gespeeld.